Tên gọi “Quỹ Tình thương”, Tổ chức tài chính quy mô nhỏ TNHH Tình Thương (TYM), thuộc Hội LHPN Việt Nam trong suốt hai thập kỷ qua luôn đồng hành với phụ nữ nghèo, phụ nữ yếu thế. Với sứ mệnh cải thiện chất lượng cuộc sống phụ nữ nghèo thông qua hỗ trợ tín dụng và tiết kiệm, tạo cơ hội cho phụ nữ tham gia vào các hoạt động kinh tế – xã hội và nâng cao địa vị của họ trong gia đình và xã hội.
Từ 20 khách hàng đầu tiên được vay vốn của xã Minh Phú, Sóc Sơn, Hà Nội, vào ngày 2/9/1992, 20 năm sau TYM đã có hơn 80 nghìn khách hàng tại địa bàn nông thôn và cận thành thị của mười tỉnh miền bắc với gần 2.400 điểm giao dịch. Với cơ chế vay vốn món nhỏ, thủ tục vay đơn giản, nhanh gọn, hoàn trả dần, kết hợp các hoạt động lồng ghép, giúp TYM luôn duy trì tỷ lệ hoàn trả vốn cao đạt 99,9%, giúp 63% số khách hàng thoát nghèo, phát triển kinh tế, vươn lên làm chủ cuộc sống. Hiện nay, dư nợ vốn của TYM là 440 tỷ đồng, trong đó, vốn vay được chị em phụ nữ nghèo ưu tiên đầu tư kinh doanh buôn bán nhỏ và chăn nuôi.
Tổng Giám đốc TYM Dương Thị Ngọc Linh chia sẻ: “Quan điểm của chúng tôi là cung cấp “cần câu” thay vì cho các khách hàng “xâu cá”. Ðiều quan trọng hơn là hướng dẫn, giúp phụ nữ nghèo biết cách làm ăn có lãi khi được vay vốn. Bởi chị em nghèo, vùng sâu, vùng xa thường khó tiếp cận với nguồn vốn cũng như phương thức vay, chúng tôi đã tìm tới tận địa bàn, phát vốn, giúp các chị em được vay vốn nhanh. Việc hoàn trả gốc và lãi hằng tuần giúp các chị em có thể tích cóp, tiết kiệm bằng những món tiền nhỏ từ năm trăm đồng/ngày hoặc 1.000 đồng/ngày. “Góp gió, thành bão”, chị em có thể dành tiền mua sách vở cho con, và hoàn trả được số tiền đã vay từ năm đến bảy triệu đồng/năm. Thậm chí có chị đã hoàn trả được vài chục triệu đồng mỗi năm.
Chị Dương Thị Thanh, ở cụm 2, xã Minh Phú, chi nhánh 1 Sóc Sơn (Hà Nội) kể rằng:
Nhà tôi thuộc loại khó khăn nhất của thôn. Năm đứa con nhỏ, trâu bò không có. Nếp nhà ba gian được xây bằng gạch tổ ong, nắng thì nóng, mưa thì cả nhà dồn vào một góc để tránh dột. Ngoài mấy mảnh ruộng, quanh năm vợ chồng tôi chỉ biết lên rừng kiếm củi về bán để có thêm tiền đong gạo. Ngoài việc vay lãi cao từ tư nhân, gia đình tôi không thể vay được tiền ở ngân hàng vì chẳng có gì thế chấp.
Trong lúc túng quẫn, năm 1992, Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam đã đưa Quỹ TYM về Sóc Sơn. Tổ trưởng nhóm và cụm trong xã Minh Phú bảo lãnh cho tôi được vay 200 nghìn đồng. Vợ chồng tôi mua hai con lợn giống và gà con mới nở về nuôi. Ðến vòng hai tôi được vay 500 nghìn đồng. Lần này ngoài đầu tư vào dự án chăn nuôi, chồng tôi mở được cửa hàng sửa đồ điện dân dụng nho nhỏ tại nhà. Cứ như vậy, qua hàng chục vòng vay vốn, vợ chồng tôi có tiền nuôi các con ăn học, mua được trâu cày ruộng, mua sắm thêm tài sản và xây lại ngôi nhà mới. Các con tôi đã dần trưởng thành, dự án chăn nuôi của tôi nay đã có hàng nghìn con gà thịt và đẻ trứng.
Câu chuyện của chị Dương Thị Thanh cho thấy, TYM không chỉ giúp vốn vay mà còn có khả năng giúp phụ nữ nghèo tạo thói quen tiết kiệm từ số tiền nhỏ nhoi, có kế hoạch chi tiêu, tạo dựng tài sản cho chính mình. Ðồng thời tạo thêm nguồn vốn để TYM tiếp cận nhiều hơn nữa tới các phụ nữ nghèo khác. Ðến nay, tổng tiết kiệm của hơn 80 nghìn chị em khách hàng của TYM đã xấp xỉ 200 tỷ đồng, đạt 44% tổng dư nợ vốn.
Gặp chị Nguyễn Thị Loan cụm trưởng cụm 128, xã Hưng Yên (Hưng Nguyên, Nghệ An), tại Hội thi “Thành viên giỏi, cán bộ giỏi” nhân dịp kỷ niệm 20 năm thành lập Quỹ tại Thủ đô Hà Nội, chị phấn khởi nói: “Từ khi tham gia TYM, các khách hàng mới có cơ hội khẳng định vị thế của mình, tự tin hơn khi tham gia các hoạt động xã hội trong cộng đồng. Hơn thế, khi đã tự chủ về kinh tế, lời nói của chúng tôi đã có sức nặng hơn trong gia đình. Chi hội phụ nữ chúng tôi có 65 hội viên, trong đó 42 chị em tham gia Quỹ Tình thương. Trước đây, xóm của tôi từng được mệnh danh là xóm “thung nồi”, cuộc sống của bà con rất cơ cực. Mười năm trở lại đây, nhất là khi có sự xuất hiện của TYM, bộ mặt thôn xóm đã thay đổi nhiều. Các chị em trong cụm trước đây nhà tranh vách đất, đến nay đều đã có nhà mái bằng khang trang. Nhiều chị xây được nhà hai, ba tầng kiên cố, đầy đủ tiện nghi sinh hoạt, con cái có điều kiện ăn học, trưởng thành”.
Tham gia TYM từ năm 2002, mỗi năm, chị Loan vay từ TYM hai đợt với số vốn từ 20-30 triệu đồng, đầu tư trồng 250 cây chanh, chăn nuôi bò sinh sản. Bằng sự lao động cần cù, biết áp dụng khoa học kỹ thuật vào trồng trọt, chăn nuôi, chỉ tính riêng thu nhập từ chanh, mỗi năm, trừ chi phí, gia đình chị thu về gần 100 triệu đồng. Ðứng bên gian hàng trưng bày giới thiệu sản phẩm do Quỹ TYM tổ chức, nâng niu những trái chanh vỏ dày, mọng nước và thơm, chị Loan nói: “Ðây là cơ hội để chúng tôi giới thiệu sản vật của quê hương, do chính chị em chúng tôi làm ra. Mong Hội LHPN, và các ban, ngành liên quan giúp đăng ký thương hiệu, để chanh Hưng Nguyên tìm được chỗ đứng trên thị trường, tránh bị tư thương ép giá như hiện nay.”
Từ năm 2007, TYM ưu tiên tiếp cận các địa bàn mới, đặc biệt mở rộng mạng lưới hoạt động ở vùng sâu, vùng xa, cung cấp dịch vụ cho các khách hàng là người dân tộc thiểu số, nhóm phụ nữ nhiễm HIV và những người bị ảnh hưởng bởi HIV được tiếp cận các dịch vụ tài chính, phát triển kinh tế, ổn định cuộc sống, nhằm mục đích giảm kỳ thị trong cộng đồng.
Hai mươi năm tận tâm, đồng hành, phát triển cùng phụ nữ nghèo, những đóng góp của TYM đã được Ðảng, Nhà nước trao tặng Huân chương Lao động hạng nhất. Ðể xứng đáng hơn nữa với phần thưởng cao quý ấy, thời gian tới TYM cam kết tiếp tục thực hiện có hiệu quả tôn chỉ, mục đích, tham gia tích cực trong các hoạt động xóa đói, giảm nghèo.
Bài và ảnh: THÁI SƠN
(Trích Báo Nhân dân ngày 21/11/2012)