(English version below)
Những ký ức đẹp còn mãi với thời gian
Cứ vào độ Thu vàng rực rỡ, ký ức đẹp về những ngày đầu hình hành và phát triển mô hình Tài chính Vi mô – Dự án Quỹ Tình Thương (Quỹ TYM) của Hội LHPNVN lại ùa về trong tôi thật sâu đậm, không thể nào quên và không thể kể hết.
Hành trình ba mươi năm hình thành và phát triển (từ 1992) của Quỹ TYM là một hành trình rất đáng tự hào của đội ngũ cán bộ và các thành viên của Quỹ qua các thế hệ. Đó là môt mô hình thành công mang tính bền vững của một trong những Chương trình trọng tâm xuyên suốt nhiều nhiệm kỳ của Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam (Hội): Chương trình “Phụ nữ giúp nhau làm kinh tế gia đình”. Đây là một chương trình mang tính nền tảng, phản ánh sự thay đổi phương thức hoạt động của Hội trong thời kỳ Đổi mới. Qua đó, các cấp Hội có thể lồng ghép, chuyển tài nhiều nội dung thiết thực đến với hội viên, từ chăm sóc sức khỏe sinh sản, nuôi dậy con cho đến phòng chống tệ nạn xã hội…thu hút chị em vào các hoạt động phát triển công đồng một cách tích cực.
“Nếu có ước muốn trong cuộc đời…” giờ đây, tôi vẫn ước muốn, bằng cách nào đó, tiếp tục được chứng kiến những thành tựu của đội ngũ cán bộ trẻ đưa TYM bước tiếp những bậc thang mới của một hành trình đầy gian khó mà cách đây ba mươi năm, thế hệ chúng tôi, thực hiện sự phân công của Trung ương Hội, đã tự hào và may mắn có được những LỰA CHỌN ĐÚNG cho Quỹ TYM:
Lựa chọn đúng đối tượng thụ hưởng và điểm xuất phát của Quỹ: Đó là Xã Minh Phú, một địa bàn nông nghiệp nông thôn bán sơn địa, nghèo nhất Huyện Sóc Sơn, ngoại thành Hà Nội ngày ấy. Đó là nơi mọi dịch vụ tín dụng khó bề tiếp cận bởi những phụ nữ nghèo không có tài sản thế chấp và chị em chưa có khái niệm vay vốn ngân hàng.
Lựa chọn đúng mục tiêu dài hạn và trước mắt: Đó là những mục tiêu đáp ứng nhu cầu và sự mong đợi của địa phương và người dân – Hỗ trợ PHỤ NỮ NGHÈO xóa đói giảm nghèo, nâng cao chất lượng cuộc sống và vị thế trong gia đình và cộng đồng; Xây dựng một Quỹ vốn của phụ nữ và cho phụ nữ do Hội LHPNVN quản lý và vận hành, tuân thủ đúng các quy định của nhà nước.
Lựa chọn đúng “đối tác”: Học hỏi từ chuyên gia của Tổ chức Nông Lương thế giới/FAO và tổ chức Quỹ Dân số/UNFPA của Liên hợp quốc – Tiến sỹ Aris Alip, người sáng lập và vận hành Trung tâm phát triển Nông nghiệp Nông thôn/CARD – một tổ chức phi chính phủ đã học tập và áp dụng mô hình Grameen Bangladesh thành công tại Philipppines. Chính từ Tiến sỹ Aris và nhóm quản lý một dự án của Hội LHPNVN lúc đó do tôi làm chủ dự án đang làm việc với anh Aris Alip mà ý tưởng về Quỹ Tình Thương (TAU YEU MAI hay TYM) được hình thành và trở thành hiện thực.
Qua Tiến sỹ Aris Alip, Qũy Tình Thương của Hội LHPNVN có thêm những nguồn tài trợ, chuyên gia kỹ thuật đáng tin cậy, trong những năm đầu, từ các tổ chức quốc tế, khu vực Châu Á Thái Bình Dương và các nước như Philippines, Nhật Bản, Bangladesh, Mỹ, … Tôi rất trân quý và biết ơn những người bạn quốc tế đã hỗ trợ tôi và Ban Quản lý Quỹ TYM trong những năm đầu của Dự án và chúng tôi vẫn lưu giữ tình bạn thân thiết, tươi thắm cho đến tận bây giờ, sau 20 năm tôi nghỉ hưu.
Lựa chọn đúng mô hình hoạt động và phương pháp thực hành: Đó là học tập theo mô hình Ngân hàng Grameen Bangladesh với sự hỗ trợ kỹ thuật của các chuyên gia từ CARD (Philippines). TYM đã được định hướng theo mô hình Tài chính Vi mô bền vững và phương pháp “Cùng tham gia” thông qua tổ chức các Nhóm – Cụm Phụ nữ thực hành tín dụng – tiết kiệm. Theo đó, Dự án đã tiến hành các bước đi ban đầu cần thiết: họp với bà con dân làng giới thiệu về dự án, lựa chọn phụ nữ nghèo đủ tiêu chí tham gia, đào tạo bộ máy nhân sự quản lý và vận hành, xây dựng, phổ biến và thực hành thống nhất “10 Điều Cam kết của Dự án” trong toàn thể cán bộ và thành viên Dự án… Do có sự chuẩn bị rất kỹ càng cho từng hoạt động, Dự án đã được vận hành trơn tru, từng bước phát triển và mở rộng bền vững; từ một dự án nhỏ trở thành một đơn vị độc lập, trực thuộc Đoàn chủ tịch TW Hội LHPNVN năm 1998, hoàn thành giai đoạn xây dựng nền móng vững chắc cho Quỹ.
Kỷ niệm vui những ngày đầu thực hiện dự án:
Thời gian đầu, không có ô tô đi thực địa hàng tuần, Ban Quản lý Dự án thường xuyên phải xin xe của cơ quan TW Hội và không phải lúc nào cũng có sẵn xe. Nhiều hoạt động phải xuống các xã của Huyện Sóc Sơn, Ban Quản lý dự án đều đi xe đạp. Nhân dịp Tiến sỹ Aris Alip sang VN làm việc với TYM và Công đoàn Nissan Lorenze có đoàn sang Việt Nam, qua sự sắp xếp trước của Tiến sỹ Aris, tôi cùng chị Hoài Giang cán bộ Ban Quốc tế TW Hội đã đến gặp gỡ đoàn.
Đúng giờ hẹn, hai chị em tôi, từ hai ngả đạp xe đến điểm hẹn là Khách sạn Quân Đội tại phố Phạm Ngũ Lão Hà Nội. Đoàn có khoảng 10 – 12 thành viên. Trông ai cũng nghiêm nghị, đặc trưng tính cách của người Nhật. Tôi có phần hồi hộp vì đây là những vị khách tôi chưa từng gặp. Theo Aris, người Nhật rất đúng giờ, tôi phải làm sao trong vòng 30 phút vừa giới thiệu đày đủ nhưng ngắn gọn về mục tiêu, hoạt động và nhu cầu của TYM vừa trao đổi hỏi đáp với đoàn… Sau màn chào hỏi, giới thiệu của Tiến sỹ Aris, tôi có phần tự tin hơn và tôi cảm thấy ấm áp khi các cặp mắt của đoàn hướng về tôi, chăm chú nghe. Hình ảnh những gương mặt phụ nữ Minh Phú nghèo khó, vất vả… đã rạng ngời thế nào khi tham gia dự án TYM, khi họ được cầm trong tay Sổ Tiết Kiệm – Vay Vốn, khi làm chủ đồng vốn để đầu tư tăng gia sản xuất, tăng thu nhập cho gia đình, rồi họ còn được tham gia sinh hoạt cộng đồng, mở mang kiến thức mọi mặt… Tất cả, như khích lệ tôi nói liền một mạch, ngắn gọn và mạch lạc cho đoàn Nhật nghe. Sau đó tôi chỉ phải trả lời một vài câu hỏi và nhận lời cảm ơn cùng những nụ cười thân thiện của các thành viên trong đoàn. Tuyệt nhiên không một lời hứa hẹn từ phía đoàn và buổi gặp gỡ kết thúc đúng giờ.
Đoàn lên đường theo lịch trình đi Hải Phòng. Còn lại hai chị em tôi dắt hai chiếc xe đạp ra về… Nhưng Tiến sỹ Aris đã kịp đi tới, vui mừng bắt tay chúng tôi và cảm kích nói: “Thật tuyệt vời, buổi làm việc với đoàn rất tốt, tôi hy vọng các bạn sẽ có xe trong vòng nửa tháng nữa”! Thực tế diễn ra đúng như vậy. Sau đó không lâu, TYM/TW Hội làm thủ tục nhận xe từ cảng Hải phòng do Công đoàn Nissan Lorenz tặng. Niềm vui vỡ òa! Từ nay, TYM có xe chuyên dụng! Tài sản đầu tiên lớn nhất của TYM lúc bấy giờ.
Niềm tin của thành viên Quỹ TYM vào tương lai tốt đẹp
Trong một chuyến đưa Giáo sư Tiến sỹ David Gibon (từ Mạng lưới tài chính vi mô Châu Á Thái Bình Dương) đi thăm Quỹ TYM tại xã Minh Phú và vào thăm nhà một thành viên của Quỹ, chúng tôi được chị chủ nhà vui vẻ giới thiệu và “khoe” thành tích của mình. Chị đã tham gia nhóm Tín dụng – Tiết kiệm và được vay vốn để chăn nuôi gà và lợn. Rất mạnh dạn, nhanh nhẹn, chị hào hứng dẫn Giáo sư và chúng tôi thăm quanh nhà cùng cái sân phơi chị vừa sửa. Khi tiễn khách ra cổng, chị giật giật gấu áo vét của vị giáo sư và nói: “Với vốn vay của Quỹ TYM, tôi hứa quyết tâm làm ăn phát triển, có thu nhập tốt. Tôi sẽ cố gắng để các con tôi được đi học. Tôi sẽ tiếp tục sửa sang nhà cửa, rồi tôi sẽ sắm sửa quần áo đẹp như của ông cho chồng tôi!” Chị cười thật tươi. Nét mặt chị rạng ngời niềm tin vào tương lai tốt đẹp cho gia đình và toát lên một ý chí vươn lên mạnh mẽ. Đó chính là một phần thưởng có giá trị tinh thần vô giá đối với chúng tôi, những cán bộ của dự án TYM.
“Tôi rất vui” …. Ông bà nhà tài trợ triệu đô George Miller (Mỹ) – Janet Mckinley nhảy múa cùng thành viên Quỹ TYM.
Một lần, Ông bà George Miller nhà tài trợ triệu đô cho TYM vào Việt Nam thăm dự án TYM, tôi bận công việc bất khả kháng, không ra sân bay đón ông bà nên khi tiếp ông, tôi có lời xin lỗi. Ông cười khà khà bảo tôi: “không phải đưa đón tôi! quan trọng là bà phải để thời gian xuống xã làm việc với cộng đồng…” Tại xã, tôi luôn để các thành viên TYM trực tiếp trả lời các câu hỏi của ông bà, phản ánh trung thực về hoạt động và tác động của Dự án TYM đối với họ. Bởi vậy, ông bà rất vui vẻ và hoàn toàn tin tưởng đồng tiền ông bà tài trợ đến được đúng tay phụ nữ nghèo. Dự buổi sinh hoạt cụm, khi chị em vòng tay hát hò, ông cũng hòa nhập, vui cùng chị em… Khi ăn cơm trưa tại một quán bình dân dọc đường, ông hào hứng nâng cốc, thốt lên với mọi người “Tôi vui lắm các bạn ạ”. Tôi luôn ngưỡng mộ cặp vợ chồng này. Là nhà tài trợ triệu đô, nhưng ông bà luôn thân thiện với mọi người và không bao giờ muốn làm phiền ai. Mỗi lần vào Việt Nam, ông bà đều tự mình đặt khách sạn, đặt taxi đưa đón đi sân bay. Ông bà luôn có thái độ tích cực và lối sống giản dị… đến cái điện thoại di động là phương tiện liên lạc phổ biến của xã hội lúc bấy giờ, ông cũng không dùng… Vậy mà ông bà luôn vui vẻ, tin tưởng, dành cả triệu đô cho TYM để hỗ trợ phụ nữ nghèo!
Tiếng lành đồn xa
Năm 2000 Tổng thống Mỹ Bill Clinton và Phu nhân cùng con gái đến thăm Việt Nam – Được sự giới thiệu của Bộ Ngoại giao và được sự đồng ý của Đoàn Chủ tich Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam – Quỹ TYM đã rất vui được đón Đệ nhất Phu nhân Tổng thống Mỹ Hillary Clinton và con gái Chelsea xuống thăm các hoạt động của Quỹ tại xã Bắc Phú, huyện Sóc Sơn. Đoàn đã dự buổi sinh hoạt cụm, thăm gia đình thành viên, thăm khu chăn nuôi lợn, gà.… Tại sân một gia đình sản xuất đậu phụ, thấy trời nắng, tôi đã nói chị em đang đứng xung quanh, nhường cái nón nào tươm nhất chị em đang dùng đưa cho Phu nhân và con gái đội tạm tránh nắng… Không ngờ khoảnh khắc đó được ghi lại:
Sau buổi làm việc, Phu nhân và con gái rất vui đi dạo trên đường làng thanh bình, phong quang và được chị em chào đón nhiệt tình.
Thời gian trôi qua thật nhanh, mới đó mà Quỹ đã có 30 năm hoạt động. Quỹ Tình Thương không phải là một quỹ xã hội từ thiện mà thực sự là một doanh nghiệp tài chính vi mô khởi nghiệp thành công và phát triển bền vững cả về khía cạnh tài chính và xã hội nhân văn. TYM đã tác động, hỗ trợ biết bao hộ gia đình thành viên cùng khởi nghiệp thành công, đi lên từ quá trình chăn nuôi gà, vịt, lợn, trâu, bò cho đến sản xuất, chế biến nông sản, buôn bán nhỏ và trờ thành các chủ doanh nghiệp vừa và nhỏ sau này. Nhiều chị em thành viên Quỹ TYM được cộng đồng tín nhiệm bầu vào hội đồng nhân dân cấp xã, huyện…
TYM là một phần ký ức đẹp trong sự nghiệp hoạt động công tác Hội của tôi. Là Giám đốc Quỹ TYM thời kỳ đầu tiên, tôi cảm thấy thực sự tự hào và hãnh diện đã cùng chị em Ban Quản lý và những thành viên đầu tiên của Qũy, cùng với các đối tác quốc tế và trong nước, sự lãnh chỉ đạo của TW Hội LHPNVN và sự hợp tác tạo điều kiện của các cấp lãnh đạo địa phương, đã tạo nên nền móng vững chắc cho các bước phát triển sau này của TYM. Tôi cũng rất tự hào và tin tưởng vào sự giỏi giang, trí tuệ và nhiệt huyết của lớp lãnh đạo trẻ ngày nay sẽ dẫn dắt Quỹ TYM phát triển vượt bậc trong tương lai góp phần xây dựng đất nước phồn vinh, hạnh phúc./.
Hà Nội, tháng 9 năm 2022
Đỗ Thị Tân
Giám đốc đầu tiên của Quỹ TYM
Celebrating the 30th Birthday of TYM Fund
Beautiful memories last forever
When brilliant golden autumn comes, beautiful memories of the early days of the formation and development of the Microfinance model – The Affectionate Fund (TYM Fund) of the Vietnam Women’s Union flood into me deeply, unforgettable and indescribable.
The thirty-year journey of establishment and development (since 1992) of the TYM Fund is a very proud one of its staff and members through generartions. TYM Fund is a successful and sustainable model of one of the most important programs through many tenures of the Vietnam Women’s Union (VWU) entitled: “Women help each other to improve family economy”. This is a key program, reflecting the change in the mode of operation of VWU during the Doi Moi (Renovation) period. Thereby, all levels of the VWU can integrate and transfer many practical contents to members from reproductive health care, child rearing and prevention of social evils, etc. to attract women to take part actively in community development activities.
“If there is a wish in life…” now, I still wish, somehow, to continue witnessing the achievements of the younger staff who has brought TYM to the next steps of the journey which was full of difficulties thirty years ago, when our generation, performing the assignment of the Central Committee of the VWU, was so proud and fortunate to have made the RIGHT CHOICES for the TYM Fund:
Choosing the right beneficiaries and the right location to start the Fund operation: It was Minh Phu Commune, a rural agricultural semi-mountainous land, the poorest commune in Soc Son District, outside of Hanoi at that time. That was where all credit services were difficult to access because poor women did not have collateral and had no ideas of bank loans.
Choosing the right long-term and short-term goals: Those were goals that meet the needs and expectations of the locality and the people – Help POOR WOMEN eliminate poverty, improve the quality of life and status in the family and community; Build a Fund of Women and for Women, managed and operated by the VWU in strict compliance with State regulations.
Choosing the right “partner”: Learning from the Advisor of the UN Food and Agriculture Organization/FAO and the UNFPA – Dr. Aris Alip, Founder and Director of the Center for Agricultural and Rural Development (CARD) – an NGO that learns and applies the successfully Bangladesh Grameen Bank model in the Philippines. It was from Dr. Aris Alip and a VWU Project Management Team led by me working with Mr. Aris Alip then, that the idea of the Affectionate Fund (TAU YEU MAI or TYM) was shaped and became a reality.
Thank to Dr. Aris Alip introduction, the Vietnam Women’s Union’s Affection Fund has received more and more funding and reliable technical assistance, in the early years, from international organizations, the Asia Pacific region and countries such as the Philippines, Japan, Bangladesh, and the United States… I do appreciate and very grateful to my international friends who supported me and the TYM Management Team in the early years of the Project. We still keep our close friendship fresh until now, after 20 years I retired.
Choosing the right model and technical method: It is the model of Bangladesh Grameen Bank with the technical support from CARD (Philippines). TYM has been oriented to apply the sustainable microfinance model and the participatory method through organizing Women Saving – Credit Groups/Clusters. Accordingly, necessary initial preparation steps have been taken: meeting with villagers to introduce the project, selecting poor women – potential members, training the management and operation personnels, building, disseminating and practising the “10 Commitments of the Project” among all project staff and members… Due to the careful preparation for each activity, the Project was put into operation smoothly, developed gradually and expanded sustainably. Started as a small project, TYM has turned into an independent unit, directly subsidary to the Central Presidium of the Vietnam Women’s Union in 1998, completing the phase of building a solid foundation for the Fund.
Happy memories of the early days of TYM:
Biking bycicles to ask for Car – the first valuable asset of the TYM Fund donated by the Japanese Nissan Lorenz Trade Union
In the early days of TYM, as there was no car to go on field trip every week, the Project Management Team had to borrow a car from the Central Women Union and cars were not always available. To attend many activities of TYM in the communes of Soc Son District, the Project Management Team had to ride bicycles. On the occasion of Dr. Aris Alip’s visit to Vietnam to work with TYM and Nissan Lorenze’s Union had a delegation to Vietnam, through the prior arrangement of Dr. Aris, I and Mrs Hoai Giang a staff from the International Relations Department of the VWU came to meet the delegation.
At the appointed time, the two of us, from two different directions approached the meeting point – it is the Military Hotel at Pham Ngu Lao Street, Hanoi. The Japanese group had about 10-12 members. Everyone looked serious with typical features of the Japanese. I was somewhat nervous because I had never met these guests. According to Aris, the Japanese are very punctual, what should I do within 30 minutes was to introduce comprehensively but briefly TYM’s goal, activities and needs as well as reserved enough time for questions and answers with the delegation… After the greeting and introduction of Dr. Aris, I felt more confident when all the eyes of the delegation turned to me, listening to me attentively. I recalled the image of how the face of the poor, hard-working Minh Phu women looked bright since they joined TYM, when they hold their Credit – Saving Books, when they owned capital to increase investment in production, increase the family’s income… other than that, they could participate in community activities, opening their eyes in many aspects… All those were encouraging me to speak in a fluent, concise and coherent way to the Japanese delegation. After that, I had only to answer a few questions and received thanks and friendly smiles from the delegation members but absolutely no promises. The meeting ended on time.
The group departed according to the schedule to Hai Phong. Me and Ms. Giang remained. We got our bycicles and about to leave… Dr. Aris reached us in time with a big smile. He happily shook our hands and gratefully said: “It was wonderful, the meeting with the delegation was very good, I hope you will have the car within half a month”! In fact, that’s exactly what happened. Not long after that, TYM/Central Women’s Union sumited request to go through the procedure in Hai Phong Port to receive the car sent by Nissan Lorenz Trade Union. Joy bursts! From now on, TYM has its owned vehicle –the first and biggest asset of TYM at that time.
TYM Foundation members’ belief in a good future
During a trip to accompany Professor Dr. David Gibon (from Asia Pacific Microfinance Network) to visit TYM Fund in Minh Phu commune and to visit a member’s house, we were welcomed by the hostess. She proudly told us her achievement story. She joined the Credit – Savings group and got a loan to raise chickens and pigs. Very bold and agile, she excitedly led the Professor and us around the house and the drying yard she had just repaired. When sending guests to the gate, she tugged at the hem of the professor’s jacket and said: “With the loan from the TYM Fund, I promise to develop a business with a good income. I will send my children to school. I will continue to repair the house, then I will buy nice clothes like yours for my husband!” She smiled brightly. Her face beamed with faith in a good future for her family and exuded a strong will to rise. That is an invaluable spiritual reward for us, the staff of the TYM project.
“I’m very happy ….” The million-dollar donor Mr. George Miller – Ms Janet Mckinley (USA) danced with TYM members.
Once, Mr. George Miller – Ms Janet Mckinley, a million-dollar sponsor for TYM, came to Vietnam to visit the TYM project, I was so and could not go to the airport to pick them up. So, when we met, I apologized. He laughed and told me: “No, you don’t have to pick us up! It is more important that you spent your time to work in the community…” Whenever on filed, I always let TYM members to commnunicate directly with guests like Mr. Goerge and Ms. Janet to honestly reflect the TYM’s activities and impacts on their life. Therefore, Mr. George and Ms Janet were very happy and fully believed that the money they sponsored reached the right hands of poor women. Attending the group activities, when TYM members sang and wrapped their arms around, Mr. George also mingled and had fun with TYM members… In a lunch at a popular restaurant along the road, he excitedly raised his cup and exclaimed to everyone “Friends, I’m so happy!”
I have always admired this couple. As a million-dollar sponsor, both of them are always friendly to everyone and never want to bother anyone. Every time coming to Vietnam, the couple always booked by themsleves hotel and taxis back and forth to the airport. The always had a positive attitude and a simple lifestyle… In fact, they did not use mobile phone which was a very common means of communication at that time … Yet they were always happy, confident, spend millions of dollars for TYM to support the poor women!
Good news goes far
In 2000, US President Bill Clinton and his wife and daughter visited Vietnam. As introduced by the Ministry of Foreign Affairs of Vietnam and assinged by the Presidium of the Central Committee of the VWU, TYM Fund was very happy to welcome the First Lady of the USA Hillary Clinton and her daughter Chelsea to visit the TYM in Bac Phu commune, Soc Son district. The delegation attended the group meeting, visited TYM members’ houses and their pig and chicken breeding area, etc. At the yard of a tofu-producing family, as it was very sunny, I told the women standing around, choosing the best hats they were using to give to the lady and daughter to wear temporary against the sun… Unexpectedly, that moment was recorded as:
Beautiful pictures of the wife and daughter with Vietnamese conical hats of the TYM Bac Phu women that day. USA First Lady Hillary Clinton (left) and daughter Chelsea (right)
After the meeting, the Madam Hillary and her daughter were very happy to walk on the peaceful, windy village roads and were warmly welcomed by the women villagers.
Time has passed so quickly that TYM has already operated for 30 years. The Affectionate Fund is not a charitable social fund, but actually a successful and sustainable microfinance enterprise in both financial and social aspects. TYM has influenced and supported many member households to successfully start a business together, going up from raising chickens, ducks, pigs, buffaloes and cows to producing, processing agricultural products, doing small business and trading… and now many become owners of small and medium business. Thus, a number of TYM members are trusted and elected by the community to be deputies of the People’s Council at communal and district level…
TYM is a part of the beautiful memory of my career at the VWU. As the First Director of TYM Fund, I feel really proud and honored to work with the TYM Board of Directors and TYM members, along with international and domestic partners, under the leadership of the Central Committee of the VWU as well as supported and cooperated by leaders of localities… We have created a solid foundation for the future development steps of TYM. I am also very proud and believe that the talent, intelligence and enthusiasm of today’s young leaders will lead TYM to further development in the future, contributing to building a prosperous and happy country.
Hanoi, September 2022
Do Thi Tan
First Director of the TYM Fund